امروزه از آسانسورها استفاده گسترده ای در کل جهان می‌شود. تقریبا در هر ساختمانی حداقل یک آسانسور وجود دارد. آسانسورها انواع و اقسام گوناگونی دارند. یکی از انواع آسانسورها, آسانسور گیرلس (Gearless) است. در واقع واژه گیر به معنای چرخ دنده و کلمه لس به معنای بدون است. در نتیجه این دو واژه در کنار یکدیگر به معنای وسیله است که دارای چرخ دنده نباشد.
به آسانسورهای بدون گیربکس, آسانسور گیرلس می‌گویند. موتور این آسانسورها گیربکس ندارد و کنترل سرعت در آن ها به وسیله اینورتر (Inverter) انجام می‌گیرد. آسانسور گیرلس دارای آهن ربای دائم هستند. زیرا موتور آن ها با استفاده از این آهن ربا دارای راندمان بیش‌تری است. در گذشته از موتورهای DC برای کنترل شتاب آسانسور گیرلس استفاده می‌شد. ولی امروزه با ساخت آهن رباهای دائم از موتورهای AC استفاده می‌شود.
انواع آسانسور گیرلس
- موتور AC با آهن رباهای دائم
- موتور AC با ولتاژ و فرکانس متغیر
- و موتور DC با ولتاژ متغیر
اجزای موتور گیرلس
- فلکه کششی
- شاسی
- موتور محرکه
- بلبرینگ های محافظ
- آرمیچر جریان مستقیم
- ترمز مغناطیسی
تفاوت موتور دارای گیربکس و بدون گیربکس (گیرلس)
اولین تفاوت این است که در آسانسور گیرلس, به دلیل آنکه موتور آسانسور گیربکس ندارد, لرزش و تکان کمتری در کابین آسانسور احساس می‌شود. به علاوه این نوع موتورها به روغن کاری نیازی ندارند. گرچه اگر بعد از مدتی موتور آسانسور دارای گیربکس روغن کاری نشود, باعث ایجاد آسیب به آن می‌شود. هم‌چنین موتورهای گیرلس صدای کمتری ایجاد می‌کنند. اما از طرفی دیگر موتورهای گیربکس دار, سریعا داغ می‌شوند. و برای خنک شدن موتور, به طور اتوماتیک موتور خاموش می‌شود. اما در صورتی که موتورگیرلس, به دلیل نداشتن گیربکس, داغ نمی‌شود.
تفاوت دیگر آن است که موتورهای گیربکس دار برای روشن شدن, نیاز به نیروی بسیار زیادی دارند. و تنها 50 درصد بازدهی دارند. اما موتورهای گیرلس نسبت آن ها نیروی کمتری برای آغاز به کار خود صرف می‌کنند. و هم‌چنین بازدهی 98 درصد دارند. در نتیجه موتور گیربکس دار انرژی بیش‌تری مصرف می‌کند.
در تفاوت دیگر می‌توان گفت که حجم و وزن موتورهای گیرلس کمتر است و به همین دلیل به راحتی می‌توان آن ها را بدون موتورخانه در آسانسور نصب کرد.
مزایای آسانسور گیرلس
- تولید نکردن هیچ گونه آلودگی صوتی و سرو صدا
- دارا بودن قطعات با کیفیت و با مقاومت بالا
- نیازی به روغن کاری مکرر ندارد.
- نصب راحت موتور گیرلس در آسانسور
- به دلیل کوچک بودن اندازه موتور, آسانسور فضای کمی را اشغال می‌کند.
- دارای کیفیت بالایی در حرکت
- موتور گیرلس نیازی به دستگاه خنک کننده ندارد.
- موتور گیرلس دارای راندمان 90 درصدی است.
- برای نصب, نیازی به موتورخانه ندارد.
معایب آسانسور گیرلس
- اجزای آن حتما باید به صورت کاملا دقیق انتخاب شوند.
- در محیط های صنعتی کاربردی ندارد. ( به دلیل وجود ذرات مخرب)
- دارای هزینه راه اندازی بالا (اما در صورت استفاده در دراز مدت مقرون به صرفه است.)
- هم نصب و هم راه اندازی این نوع آسانسور حتما باید توسط فردی متخصص انجام شود.
- بعضی شرکت ها اطلاعات کافی و تجربه کافی در نصب و راه اندازی این آسانسور را ندارند و باعث ایجاد مشکلاتی در کارکرد آن می‌شوند.
- ترمز این نوع آسانسورها باید بسیار قوی باشد. زیرا به دلیل عدم وجود موتور گیرلس, در وضعیت اضطراری بتواند آسانسور را متوقف کند.
سیستم ایمنی آسانسورهای گیرلس به چه صورت است؟
ترمز استفاده شده در آسانسورهای گیرلس از نوع جمع شونده بیرونی است. و این ترمزها به طور مستقل کار می‌کنند. و هنگام حادثه پیش از آن که چتر نجات آسانسور باز شود, آسانسور را متوقف می‌سازد. دو کفشکی که در این ترمز به کار رفته است, دارای مقاومت بالایی در برابر خراشیدگی و ساییدگی است. و هم‌چنین این کفشک ها در برابر حرارت و هوای مرطوب نیز مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهند.
اهمیت استفاده از آسانسور گیرلس
موتور این آسانسورها باعث ایجاد کمترین ضرر به محیط زیست می‌شوند. و هم‌چنین نگهداری و تعمیر این آسانسورها ارزان و راحت است و دارای استهلاک بسیار کمی هستند. در واقع نداشتن گیربکس در آسانسورها باعث افزایش راندمان ( حدود 90 درصد) و کاهش تلفات سیستمی می‌شود. همانطور که در قبل گفتیم موتورهای گیرلس دارای وزنی کم و اندازه ای جمع و جور و کوچک دارند. این موتورها سر و صدای بسیار کمی نسبت به آسانسورهای دارای موتور گیربکس دارند.
نتیجه گیری
آسانسورهای گیرکس یکی از آسانسورهای کاربردی در ساختمان ها هستند. موتور این آسانسورها فاقد گیربکس است. و باعث می‌شود که وزن سبک تر و اندازه کوچک تری نسبت به موتورهای دارای گیربکس داشته باشند. امروزه در این آسانسورها از موتورهای AC استفاده می‌شود. هم‌چنین این موتورهای بازدهی زیادی دارند. در آسانسورهای گیرلس از اجزای با کیفیتی استفاده ضده است. و در نتیجه در عملکرد و حرکت از کیفیت بالایی برخوردارند.
شرکت آسانسور اوج الوند کیهان بهترین شرکت در زمینه فروش و نصب انواع آسانسورها در کرمان و شهرهای اطراف آن است.